Cứ vào tháng 10 hằng năm, những người mộ đạo và du khách thập phương lại đổ về Bodhgaya - nơi được xem là cái nôi Phật Giáo nổi tiếng nhất của nhân loại xưa và nay để thực hành tín ngưỡng, chiêm ngưỡng nghệ thuật, tìm hiểu văn hóa Phật giáo hay tĩnh tâm thư giãn. Bodhgaya (Bồ Đề Đạo Tràng) được ví như "Đệ nhất thánh tích Phật giáo" ghi lại dấu ấn đức Phật đã giác ngộ dưới cây bồ đề, là địa điểm quen thuộc với những du khách du lịch hành hương Ấn Độ.

1. Vị trí của Bồ đề đạo tràng - Bodhgaya

Bồ đề đạo tràng - Bodhgaya nằm trên bờ sông Ni Liên Thiền (Niranjara), nơi đây xưa kia là một ngôi làng nhỏ gọi là làng Sambodhi với nhiều rừng rậm. Thái Tử Tất Đạt Đa tu khổ hạnh ở đây 6 năm, thân xác và tinh thần gần như đã đi đến sự chết, Ngài đã nhận thấy lối tu khổ hạnh này phước báu chỉ được sanh lên cõi trời chưa phải là cứu cánh giải thoát cho mình và cho chúng sanh, ngay thời điểm này tình thương về sự khổ của chúng sanh được hồi phục trong chính bản thân Ngài.

Bồ đề đạo tràng nằm trên bờ sông Ni Liên Thiền (Ảnh: sưu tầm)

Từ bỏ lối tu khổ hạnh, Ngài nhắc lấy miếng vải liệm làm y phục và nhận bát cháo sữa từ người thiếu nữ Sujata dâng cúng, sau đó ngày xuống sông Ni Liên Thuyền tắm gội sạch sẽ và thọ dụng thức ăn, sức khoẻ dần bình phục và Ngài thong thả đi đến cội cây Bồ Đề trải cỏ và thiền định. Nơi đây chính là nơi của sự chứng ngộ.

2. Khuôn viên của Bồ đề đạo tràng - Bodhgaya

Bodh Gaya từ lâu đã được ví là "Liên hiệp quốc Phật tử", có nghĩa là nơi quy tụ rất nhiều chùa chiền của các quốc gia và vùng lãnh thổ trên quy mô toàn cầu như của Bhutan, Đài Loan, Nepal, Nhật Bản, Tây Tạng, Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc,... Tâm điểm chính của Bodh Gaya là tháp Đại Giác hay gọi theo người dân địa phương là Đền Chính (Main Temple) được xây dựng vào thế kỷ thứ 2 theo kiến trúc tháp nhọn, cao tới 52 mét. Bốn mặt tháp được trang trí văn hoa rất tinh xảo dựa trên nền hai chủ đề chính là tôn giáo và thiên văn, đây cũng là chủ đề nghiên cứu về văn hóa Phật giáo trong nhiều thế kỷ qua. Trong Đền chính luôn tấp nập cảnh thành kính, lễ bái. Mọi nghi lễ được diễn ra trước tượng Phật Thích Ca bằng đá mạ vàng cao khoảng 2 mét tạc đúc năm 380 với nét mặt thanh thản, hướng đông, giống như tư thế khi Phật ngồi tựa gốc Bồ đề năm xưa.

Tại nơi này bây giờ có 2 vật quý báu để tôn thờ đó là Cây Bồ Đề, và Tháp Bồ Đề Đạo Tràng (Mahabodhi Temple).

2.1. Cây bồ đề linh thiêng

Kim Cương Tọa là chỗ Đức Phật ngồi thiền và chứng quả là vị trí đặc trưng của sự chứng ngộ, có thể nói rằng Cây bồ đề liên quan mật thiết với sư chứng ngộ của Đức Phật và nó trở thành trung tâm chính của nơi thờ tự lễ lạy của khách hành hương, quan trọng hơn là vì cây Bồ đề được coi như là một biểu tượng của sự phát triển Phật giáo, nó chịu ảnh hưởng thăng trầm dưới sự tấn công và ủng hộ của truyền thống Bà La Môn giáo. Trong một văn bản ghi lại rằng trước khi Hoàng đế Asoka trở thành một vị Phật tử, Ông ta đã cắt cây Bồ Đề lấy gỗ cho Ngoại Đạo làm lễ tế lửa cúng dường Phạm Thiên. Không lâu sau khi những làn khói tan biến thì lạ kỳ thay một cây Bồ đề con được mọc ra từ đống tro tàn với những cành lá lung linh như lông vũ, Hoàng Đế Asoka kinh ngạc và Ngài đã cúng dường sữa trên phần còn lại của cây bồ đề cũ, sáng ngày hôm sau cây bồ đề mới đã cao bằng cây bồ đề cũ. Hoàng Đế Asoka trở thành một vị Phật tử không lâu, sau đó Ông ta đều đặn đến viếng thăm cây bồ đề và ân hận hành vi trước kia của mình đã chặt nó.

Cây bồ đề có ý nghĩa linh thiêng (Ảnh: sưu tầm)

Sau này một vị cháu của Asoka đến viếng thăm cây bồ đề và xây dựng một bức tường bằng đá xung quanh cây bồ đề để bảo vệ nó khỏi bị nguy hại về sau. Một số khách hành hương sau này đến tìm hạt bồ đề và đem về trồng ở tu viện hay nhà của họ để có được sự an lạc hạnh phúc. Vào thế kỷ thứ 6, dưới trận chiến của vua Bengal tấn công làm hư hại cây bồ đề nhưng nó được phục hồi với sữa của 1000 con bò. Khách hành hương đến viếng thăm Bodhgaya nên chú ý rằng cây bồ đề linh thiêng này có thể tái sinh chồi nó đâm xuyên qua cây chính vì thế cây bồ đề tiếp tục phục hồi lại chính nó. 

(Ảnh: sưu tầm)

Hiện nay mỗi ngày gần 1000 người khách hành hương trên khắp thế giới đã đến viếng thăm, đảnh lễ, tụng kinh, ngồi thiền xung quanh gốc cây bồ đề để tìm kiếm sự an lạc trong thân tâm của họ cho hiện tại cũng như trong tương lai.

2.2. Tháp Bồ Đề Đạo Tràng

Cao, trang nhã được xây dựng thẳng đứng tại nơi của sự chứng ngộ đáp ứng cho cả hai thờ phượng và tu tập. Tháp nhọn phía trên thờ xá lợi của Đức Phật được gọi là Mahabodhi Stupa còn phần phía dưới là chánh điện gọi là Mahabodhi Temple. Trước kia Tháp Bồ đề lộng lẫy này bị che lấp trong cát đá tối tăm. Ngài Huyền Trang nói rằng Hoàng đế Asoka đã xây một kiến trúc nhỏ tại Bodhgaya sau khi ông ta viếng thăm nơi này vào năm 260 BC. Sau đó hai Đạo Sĩ Bà La Môn đi tìm kiếm trí tuệ đã xây dựng một cái tháp lớn hơn. 

(Ảnh: sưu tầm)

Ngành khảo cổ học sau này xác định rằng đã tìm thấy dấu vết của sự xây dựng hay xây dựng lại có thể hoàn thành vào năm 50BC-200CE. Thế nhưng điều này cũng không chắc chắn lắm ngay cả việc xây dựng chánh điện và sửa chữa lại trước thế kỷ thứ 7 là không rõ ràng.

(Ảnh: sưu tầm)

Tháp Bồ Đề Đạo Tràng  là tòa tháp ba lớp tráng lệ thẳng đứng cao khoảng 160-170 feet. Nó nằm ở phía đông của gốc cây Bồ Đề. Tường của tháp được xây dựng bằng gạch xanh trộn với vôi và với những khung trong hốc tường để thờ các tượng Phật bằng vàng. Cột, cửa chính, và cửa sổ được trang trí với vàng và bạc trộn lẫn với xà cừ và ngọc quý. Tượng Phật Quan Thế Âm và Đức Phật Di Lặc mỗi tượng cao khoảng 10 feet đặt trong hốc tường bên trái và bên phải cửa bên ngoài chánh điện. Bên trong chánh điện thờ một tượng lớn của Đức Phật Thích Ca trong tư thế chạm đất với cánh tay phải. Xung quanh tháp có bảy nơi linh thiêng mà ở đó được tin tưởng rằng Đức Phật đã trải qua bảy tuần yên tĩnh để hưởng thọ sự chứng ngộ của Ngài.

3. Ý nghĩa của Bồ đề đạo tràng - Bodhgaya

Bồ Đề Đạo Tràng vẫn mang ý nghĩa to lớn cho đến hiện nay (Ảnh: sưu tầm)

Khu Phật tích Bồ Đề Đạo Tràng là di tích Phật giáo, nhưng hiện nay phần lớn thành viên của Hội đồng quản trị là người theo Ấn Độ giáo và giữ vai trò quan trọng trong hệ thống quản trị – được quy định bởi Luật về Bồ Đề Đạo Tràng do chính phủ bang Bihar ban hành. Chính quyền và những nhà chính trị Ấn giáo chủ trương thu hút khách hành hương để phát triển “du lịch tâm linh”, hơn là quảng bá sâu rộng giá trị di sản văn hóa cội nguồn của Phật giáo.

Ngày nay, UNESCO đã công nhận là di sản thế giới vào ngày 27/6/2003, đưa khu Bồ Đề Đạo Tràng vào danh sách di tích văn hoá thế giới.

Tóm lại, Bodhgaya có thể nói rằng đây là một địa danh linh thiêng có một không hai trên thế giới. Chư Phật Quá khứ, chư Phật hiện tại, Chư Phật vị lai đều thành đạo ở đây. Thiết nghĩ rằng là một người con Phật nếu có điều kiện ít nhất một lần trong đời nên hành hương tới đây để đảnh lễ Chư Phật và viếng thăm vùng đất thiêng liêng này. Nếu bạn đang tìm kiếm các tour du lịch hành hương chất lượng thì hãy tham khảo một số tour du lịch của PYS Travel nhé.

Tham khảo ngay tour hành hương Ấn Độ cùng PYS Travel:

Tour hành hương Ấn Độ 6 ngày 5 đêm từ Hà Nội

Tour hành hương Ấn Độ 6 ngày 5 đêm từ TP.HCM